Türkiye Girişimcilik Ekosisteminin Güncel Durumu
Türkiye, yakın zamanda girişimcilik sektörünün oldukça hızlı geliştiği ve dünya çapında değer kazanmaya başladığı bir ülke. Öyle ki, 2019 yılında toplamda $102M’lık yatırım alarak melek ve VC yatırımları konusunda 2. Ligden 1. Lige yükselmeyi başardı. Girişim ekosisteminde Avrupa’da 23., ODKA bölgesinde ise 4. Sırada yer alan ülkemiz, 2010 ile 2019 arasında 760’ı aşkın yatırım turunu tamamlayarak 500M dolardan fazla yatırım akışına sahne oldu. Bu gelişmeler aslında şaşırtıcı değil; yüksek genç nüfusu, yoğun internet ve kredi kartı kullanımı ile Türkiye jeopolitik konumunda önde gelen bir ülke. Pandemi döneminin getirdiği zorluklara rağmen 2020’nin ikinci çeyreğinde girişimlere olan yatırımlarda %44 artış gözlendi. Türk girişim ekosistemindeki belki de en büyük gelişme ise 2020 yılında ilk unicorn şirketine kavuşmamız oldu; dijital oyun şirketi Peak Games, oyun devi Zynga tarafından 1.8M dolara satın alındı. Türk girişim ekosistemi ile ilgili ilginç detaylara buradan ulaşabilirsiniz.
Tüm bu pozitif gelişmelere rağmen Türkiye aslında potansiyeline layık bir girişim ekosistemine sahip değil. Türk girişimcilerin ihtiyaç duydukları hızlandırma programları, yatırım fonları gibi yapılar yeterli sayıda bulunmakta olmasına rağmen, Türkiye’nin aynı lig içerisinde bulunduğu diğer ülkeler çok daha verimli çalışıyor. Örneğin nüfusu 1.3 milyon olan Estonya, bizim 83 milyonluk nüfusumuza karşılık ciddi oranda daha fazla yatırım alma gücüne sahip. Estonya’da girişimlerin aldığımı yatırım toplamı 1200 milyon dolarken, Türkiye’de bu sayı 653 milyon dolar ile kısıtlı. Estonya gibi küçük bir ülkeden bile 4 unicorn çıkabilirken, Türkiye’den bugüne kadar yalnızca 2 unicorn çıktı. Peki neden?
Unicorn Nedir?
Unicorn’lar 1 milyar doların üstünde yatırım alan ve özel mülkiyete ait girişim şirketlerine verilen isimdir. Unicorn denince akla ilk gelen birkaç isim Airbnb, Robinhood, Stripe ve Transferwise olabilir. Bu konsepte unicorn, yani Türkçe tercümesiyle tek boynuzlu at, isminin verilmesinin sebebi ne kadar özel ve ender rastlanan bir durum olduğunu anlatmak içindir. Öyle ki, 2000’li yılların başından beri yazılım girişimlerinin yalnızca %0.07’si 1 milyar doların üstünde değer kazandı. 10 milyar dolarlık decacorn’lar ve 100 milyar dolarlık hectocorn’lar ise daha da ender rastlanıyor. Ocak 2021 değerlerine göre dünyada 500’ü aşkın unicorn bulunmakta. Bu sayı 2013’te yalnızca 39’du.
Türkiye’den Bu Güne Kadar Neden Yalnızca 2 Unicorn Çıktı?
Ekosistemin içinde uzun süredir deneyim kazanmış profesyonellere göre bu sorunun cevabı ekosistemin gerekli olgunluğuna erişemediği. Ekosistem oyuncuları sabırsız ve deneyim eksikliğinden dolayı potansiyellerine ulaşamıyorlar. Bunun yanı sıra, Türkiye IMF verilerine göre 2018 yılında dünyanın en büyük 18. ekonomisi iken, en inovatif ülkeler arasında 33. sırada. Yani ekonomik büyüklüğün pozitif etkisi inovasyon ve girişimcilik ekosistemine yeterince yansımıyor. Türkiye bu alandaki gelişimini devletten ve büyük şirketlerden gelecek girişim destekleri ile sağlayabilir. Ekosistem ile ilgili daha fazla detay için buraya tıklayın.
Bir çok kurumsal yapı ve profesyonel çalışan, yatırım yapma konusunda başka ülkelere nazaran daha tedirgin ve eli kapalı. Etiya’nın yöneticilerinden Aslan Doğan bu konsepti “Akıl veren çok, para veren yok” sözü ile özetliyor. Türkiye’nin büyük yatırım fonları konusunda eksik olduğu, ve yeterli yatırımcı sayısına sahip olmadığını vurguluyor. Girişimciler fikirleri adına risk almak istediklerinde, bu risklerini destekleyecek yapılar eksik kalıyor. Öyle ki, Doğan’a göre Mark Zuckerberg bile Facebook fikrini Türkiye’de ortaya atsaydı, yatırım almakta güçlük çekebilirdi. Daha fazlası için buraya tıkla.
Bütün bu durumlar göz önünde bulundurulunca, ekosistemin güçlenmesi ve olgunlaşması için girişimciliği destekleyen yapılara yapılan desteğin artması gerekmekte. Bu sayede girişimciler atılım yapma konusunda daha cesur olabilir, girişimlerini geliştirirken karşılaştıkları engeller karşısında yılmadan yollarına devam edebilirler. Bu alanda bir atılım yapan ve Türk girişim ekosistemini desteklemek için oluşan dijital platformumuz Startup Borsa’ya hemen göz atın!
