Girişim fikrini hayata geçirmek veya mevcut girişimini büyütmek mi istiyorsun? Girişimci olarak ihtiyacın olan yatırıma ulaşmak için yatırım süreçlerine de hakim olman gerekiyor, planlamanı da bu süreçler üzerine Startup Borsa’da sunulan araçlarla yapabilirsin. Girişimci olarak yatırım sürecine dair bilmen gereken önemli kavramların tek tek üzerinden geçerek yapman gerekenlere dair bir kontrol listesi hazırladık, umuyoruz senin için girişimcilik ekosisteminde yatırımcılığa dair önemli konulara ışık tutarız!
Yatırım Sunumu (Pitch Deck)
Girişimini yatırımcıya cazip kılmak için, girişimini kısa ve net bir şekilde özetleyen, ama gerekli tüm detayları da içeren bir yatırım sunumu yapman gerekiyor. Peki yatırım sunumu nasıl hazırlanır? Öncelikle bilgileri tekrarlamadan, gereksiz uzatmadan, açık tabirler kullanarak akıcı ve isabetli bir yatırım sunumu hazırlamalısın.
Hazırlayacağın yatırım sunumunun olmazsa olmaz bazı detayları:
- Temel şirket bilgileri; iletişim bilgileri, logo gibi temel detaylar.
- Girişiminin konsepti; girişimin hangi sektörde, nelerle ilgileniyor.
- Sorun ve çözüm; ürünün/hizmetin hangi sorunlara nasıl çözümler sunuyor.
- Sunduğun ürün veya hizmet.
- Pazar büyüklüğü; girişiminin hedef coğrafyasındaki pazar potansiyeli.
- Rekabet ve girişiminin avantajı; sektöründeki alternatifler kim ve girişimin nasıl öne çıkıyor.
- İş planı; girişiminin hedeflerine ulaşana kadarki yol haritası.
- Traksiyon/ivme; ne kadar hızlı müşteri kazanıyorsun.
- Hisse dağılımı tablosu ve paydaşlar/çalışanlar.
- Nakit akışı; şirketin elindeki nakdi nasıl değerlendiriyor, para nereye harcanıyor.
İş Planı (Business Plan)
İş planı girişiminin hedeflerine ulaşması için çizeceğin bir yol haritasıdır; iş planında hedeflerinin ne olduğunu tanımlar ve o hedeflere nasıl ulaşacağını anlatırsın. Hazırlayacağın iş planı aslında bu yazının diğer alt başlıklarında değindiğimiz ölçütleri de kapsıyor, yani girişimine yatırım çekmeye yönelik kapsamlı bir genel bakış diyebiliriz. Peki, iş planı nasıl hazırlanır? İş planında bulunması gereken bazı önemli veriler:
- Gelir kalemlerin; nelerden para kazanıyorsun.
- Kar-zarar bilançoların.
- Runway öngörün ve finansman ihtiyacın.
- Hedef coğrafya ve sektörün için yaptığın pazar analizi.
- Rakip analizi ve rekabet avantajın.
- Pazarlama stratejin.
Unutma ki yatırımcılara yaptığın yatırım sunumunda bu detayların üstünden uzun uzun geçmemen gerekiyor, ancak önemli noktalarda iş planından tabi ki alıntılar yapabilirsin. İş planı hazırlarken desteğe ihtiyacın olan her noktada Startup Borsa ekibiyle iletişime geçip destek alabilirsin.
Kar-Zarar Bilançosu (P&L Statement)
Kar-zarar bilançosu (bir diğer popüler kullanımıyla ‘P&L statement’), girişimlerin yatırımcılarla paylaşması gereken önemli raporlardan birisi, yani girişimci olarak özen göstermek isteyeceğin bir veri. Adından da anlaşılacağı üzere kar-zarar bilançosu bir şirketin belli zaman dilimlerindeki karlılığını özetleyen verilerdir.
Bu veriler sadece yatırımcılar için değil, şirket çalışanları için de önemlidir ve çalışanlara ayrılacak maaşların belirlenmesinde göz önünde bulundurulur. Kar-zarar bilançolarını takip ederek şirket yöneticisi olarak alacağın maaşı da belirler, bütçenden fazlasını harcamazken bir yandan da mümkün olduğunca sermaye biriktirebilirsin.
‘Runway’
Girişimin için planlaman gereken en kritik detaylardan bir tanesi runway, peki nedir bu runway? Girişim dünyasında girişiminin belirli bir süre boyunca ihtiyacı olacak nakit paranın toplanması sonucu öngörülen hayatta kalma süresine runway denir. Örneğin girişiminin tüm masrafları ayda 1 lira ve senin elinde 12 lira sermaye var, dolayısıyla girişiminin 12 aylık bir runwayi, yani mevcut sermayesi temel alınarak öngörülen bir ömrü var.
Tohum aşamasındaki girişimler için ideal runway uzunluğu yaklaşık 18 ay olarak öneriliyor. 18 aylık bir runwayle hem gereksiz fazla yatırım alıp elindeki hisseleri kaybetmemiş, hem de girişimine ivme kazanıp daha çok kaynağa ulaşması için zaman tanımış oluyorsun. Yatırımcılarla runwayini paylaşarak sermaye ihtiyaçlarına ve şirketinin masraflarına ışık tutabilirsin.
Pazar Analizi
Başarılı bir girişim fikrini sonuca götürecek olan önemli ölçütlerden biri ürün-pazar uyumu, yani girişiminin sunduğu ürüne hedef coğrafyanda öngörülen talep. Ürün-pazar uyumu yüksek olan bir ürün hedef pazardaki mevcut ve tatmin edilmemiş talebi tatmin etmeli; girişimci olarak da bu tarz hizmet edilmeyen talepleri pazar analizi yaparak tanımlamalısın. Pazar analizi nasıl yapılır: pazar analizi yapmak için hedef kitleni belirleyip, hedef kitlenin sorunlarını tanımlayıp, sunduğun çözümü ne kadar önemsediklerini araştırırsan girişiminin ürün-pazar uyumuna dair yaklaşık bir fikir sahibi olabilirsin.
Gelelim esas soruya: yatırımcılar için ürün pazar uyumunun ne önemi var? Yüksek ürün-pazar uyumuna sahip girişimlerin büyümesi daha hızlı ve kolay olacaktır, dolayısıyla yatırımcılar için de muhtemelen daha hızlı bir yatırım getirisi sağlayacaktır. Detaylı bir pazar araştırması sonucunda yüksek ürün-pazar uyumuna sahip bir ürün sunduğunu yatırımcılarla paylaşmak, onlara girişiminle ilgili güven verecektir.
Rakip Analizi
Rakip analizi yaparak sektöründeki alternatifleri belirleyip güçlü ve zayıf yönlerini tespit edebilirsin, böylece kendi girişiminin rakip avantajını ve öne çıktığı noktaları da belirlemiş olursun. Rakip analizi yaparken aklında olması gereken soru: “Potansiyel kullanıcılar ürünümü/hizmetimi neden tercih etmeli?”; rakip analizi sonucunda bu soruyu cevaplayıp, satış yaparken vurgulaman gereken avantajları tanımlayabilirsin.
Peki rekabet analizi nasıl yapılır? Rekabet analizi yaparken rakiplerini tanımladıktan sonra atabileceğin ilk adımlardan birisi, rakiplerinin internet sitelerinin kullanıcı trafiğini analiz eden, SimilarWeb gibi herkese açık yazılımlardan faydalanmak. Ayrıca rakiplerinin ve kendi girişimin için ayrı ayrı SWOT (güçlü-zayıf yönler, fırsatlar-tehditler) analizleri yaparak daha somut ve düzenli bir karşılaştırma elde edebilirsin.
Hisse Senedi Türleri
Buraya kadar tüm verileri isabetli ve düzenli bir şekilde yatırımcılarla paylaştınız, gelecek vaat eden girişiminize yatırımcıların ilgisini çektiniz, süper! Yatırım almaya başladığınızda karşılaşacağınız bir soru da hisse dağılımını nasıl yapacağınız ve hissedarlara vereceğiniz hisse türleri.
Yatırımcı ve paydaşlarınıza dağıtacağınız hisse senetlerinin de çeşitli türleri var, hisse senedi türlerinden bazıları:
- Adi ve İmtiyazlı Hisse Senedi: Tersi belirtilmedikçe hissedarlara eşit haklar sağlayan hisselere adi hisse senedi denir. Ayrıcalıklı, örneğin hissedarlara şirketin karar mekanizmasında söz hakkı tanıyan hisselere de imtiyazlı hisse senedi denir.
- Bedelli ve Bedelsiz Hisse Senedi: Şirkete para akışı sağlayan, nakit bedeli karşılığı verilen hisselere bedelli hisse senedi denir. Şirket içi sermaye artışı sonucu mevcut ortaklara bedelsiz olarak dağıtılan hisselere ise bedelsiz hisse senedi denir.
- Primli ve Primsiz Hisse Senedi: Üzerindeki yazılı değerle ihraç edilen hisse senetlerine primsiz, bu değerden yüksek ihraç edilen hisse senetlerine primli hisse senedi denir.
- Kurucu ve İntifa Hisse Senedi: Kurucu hisseleri bir şirketin kuruluşuna katkı sağlayanlara verilen, kardan pay alma hakkı tanıyıp yönetimde söz hakkı tanımayan ve bir sermaye karşılığı verilmeyen hisselerdir. İntifa senetleri ise kuruluş sonrası dağıtılıp, sahiplerine sadece kardan pay talep etme hakkını verir.
Startup Borsa Yatırım Alma Sürecine Nasıl Destek Oluyor
Startup Borsa’da bu kontrol listesindeki her aşamayı tamamlayıp, yatırımcılara verimli bir şekilde aktarman için araçlar mevcut. Startup Borsa’da:
- Rakiplerini takip edip kendi girişimini pazarda konumlandırabilir,
- Şirketinin hisse dağılımı detaylarını paylaşabilir,
- Finansal verilerini kaydedip kar-zarar takibini yapabilir,
- Ayrıca her türlü KPI (temel performans göstergesi) verisini kaydedip düzenli raporlara dökebilirsin.
Tüm bunları da seçtiğin kişi ve gruplarla paylaşıp yatırımcılara ihtiyaçları olan veriyi sunabilirsin.
Yatırım sürecinde ihtiyacın olan verilerin kaydını tutup mevcut ve potansiyel yatırımcılarla paylaşmak, yeni yatırım turlarına çıkıp aynı platform üzerinden yatırım almak ve şirket hisselerini kolayca nakite çevirmek için sen de Startup Borsa’ya üye ol. Sadece 10 dakikada girişimci profilini tamamlayabilir, şirketini platforma kaydedip geniş yatırımcı ve girişimci ağıyla paylaşabilirsin.
