Girişimcilik ekosisteminde kendine bir yer edinmek isteyen bir yatırımcı öncelikle girişim ve yatırım diline hakim olmalıdır. Yatırım dilinde bilinmesi gereken ilk kelimelerden biri de ROI (Return On Investment). Peki, ROI nedir? Nasıl hesaplanır? Avantajları ve kısıtlamaları neler?
ROI Nedir?
ROI (Return On Investment), Türkçe çevirisiyle ‘Yatırım Getirisi’, bir yatırımın karlılığını değerlendirmek veya bir dizi farklı yatırımın verimliliğini karşılaştırmak için kullanılan bir performans ölçüsüdür. Yatırımın maliyetine göre belirli bir yatırımın getiri miktarını doğrudan ölçmeye çalışır.
ROI Nedir?
Return on Investment, bir yatırımın ne kadar iyi performans gösterdiğini değerlendirmek için kullanılan popüler bir karlılık metriğidir. Yüzde olarak ifade edilir ve bir yatırımın net kârını veya zararını ilk maliyetine veya harcamasına bölerek hesaplanır. Bir işletmenin pazar geliri payı elde etmek, altyapı inşa etmek veya kendini satış için konumlandırmak gibi acil hedefleri varsa bu işleme başvurulur.
Nasıl Hesaplanır?
Yatırım getirisini hesaplamak için bir yatırımdan kazandığınız tutarı, ki bu genellikle net kâr veya yatırımın maliyetinden bugünkü değeri olarak adlandırılır. ROI hesaplamasında aşağıdaki formülasyon kullanılır:
ROI = (Net Kar / Yatırım Maliyeti) x 100 ROI = (Mevcut Değer – Yatırım Maliyeti / Yatırım Maliyeti) x 100
Örneğin, geçen yıl girişiminize 5.000 dolar yatırım yaptınız ve bu hafta hisselerinizi 5.500 dolara sattınız. Bu yatırım için ROI’nizi şu şekilde hesaplarsınız:
ROI= (5.500 – 5.000 / 5.000 ) x 100
Bu işlemi hesapladığınızda şirketinizdeki yatırım getirinizin %10 olduğunu görürsünüz. Bu basit örnekte sermaye kazancı vergilerini veya hisse alım satımıyla ilgili ücretleri hesaplama dışında da bıraktık. Ancak daha gerçekçi bir hesaplama için bunları yatırımın maliyetine dahil edebilirsiniz.
ROI Nasıl Kullanılır?
Return On Investment, normal yatırımcılar tarafından portföylerini veya hemen hemen her türlü harcamayı değerlendirmek için uygulanabilir. Örneğin bir startup, reklam maliyetinin getirisini hesaplamak için Return On Investment’i kullanabilir. Reklama 50.000 dolar harcamak 750.000 dolar satış sağladıysa, girişimci reklam harcamalarından %1400 yatırım getirisi elde eder. Benzer şekilde, yeni cihazlar üzerinde kafa yoran bir emlak sahibi doğru seçimi yapmak için maliyet ve olası kira artışlarını hesaba katarak iki farklı yenileme seçeneğinden yatırım getirisini değerlendirebilir.
Return On Investment’in yalnızca hesaplamanıza eklediğiniz somut sayılarla iyi olduğunu ve risk kadar belirsizliği de ortadan kaldırmayacağını unutmayın. Gelecekteki yatırımlara karar vermek için bu yöntemi kullandığınızda net kar tahminlerinizin çok iyimser ya da çok kötümser olma riskini de hesaba katmalısınız. Tüm yatırımlarda olduğu gibi, tarihsel performans gelecekteki başarının garantisi değildir; girişimciliğin damarlarında her zaman risk vardır.
ROI’nin Avantajları ve Kısıtlamaları
Return On Investment’i kullanmanın birçok avantajı vardır. Bu avantajlardan biri genellikle hesaplanmasının çok kolay oluşudur. Mali tablolarda veya bilançolarda bulunması gereken birkaç rakam tüm işlemi yapmak için yeterli olacaktır. Return On Investment, kişiye karşılaştırmalı analiz yeteneği sunar. Yaygın kullanımı ve hesaplama kolaylığı nedeniyle kuruluşlar arasında yatırım getirileri için daha fazla karşılaştırma yapılabilir. Belirli bir iş biriminde yapılan yatırımlar için net gelir ile ilgili olduğu için karlılığı da ölçebilir.
Ancak öte yandan bir kısıtlama da söz konusudur. Örneğin, ROI denkleminde zamanı hesaba katamayız. İlk bakışta, daha yüksek yatırım getirisi daha iyi bir yatırım gibi görünebilir. Ancak daha yüksek bir ROI üretmek için 10 yıl süren bir yatırım, biraz daha düşük bir ROI üretmek için sadece bir yıl süren ikinci bir yatırıma kıyasla sönük kalacaktır.
Return On Investment hesaplamaları işletmeler arasında farklılık gösterebilir. Yatırım getirisini hesaplamak için farklı denklemler olduğundan her işletme aynı olanı kullanmaz. Bu da yatırımlar arasındaki karşılaştırmayı anlamsız hale getirir. Finansal olmayan faydaları hesaba katmanın hiçbir yolu yoktur. Örnek olarak; yeni bilgisayarlar için Return On Investment’i kullanan bir işletme, net karı ve Return On Investment’i elde etmek için toplam maliyetleri hesaplamak için belirli para miktarı kullanabilir. Ancak, yeni bilgisayarlar almanın bir sonucu olarak artan işçi moralinin değerini hesaplamak zordur.
Yatırımcılarla Girişimcilerin Buluşma Noktası: Startup Borsa
Bir yatırımcı olarak ROI’nin ne olduğunu, nasıl kullanmanız gerektiğini, avantajlarını ve kısıtlarını öğrendiniz. Şimdi sırada bu bilgileri kullanarak bir yatırım yapmak var. Startup Borsa’ya üye olarak kendi yatırımcı profil sayfanızı oluşturabilirsiniz. Girişim havuzu içerisinde yer alan girişimlerin finansal raporlarına, ürün ve servis bilgilerine, ekip yapısına ulaşabilir; ilginizi çeken girişimlerden rapor talep ederek onları radarınızda tutabilirsiniz. Yatırımcı olarak Startup Borsa’nın avantajlarından yararlanmak istiyorsanız, buradan üye olabilirsiniz.
